بسیاری از كسب‌وكارها به‌ویژه كسب‌وكارهای خدماتی مانند آرایشگاه‌ها، كافی‌شاپ‌ها و حتی برخی كارخانه‌ها در سه ماهی كه از همه‌گیری كووید 19 می‌گذرد دفتر و كارگاه فیزیكی‌شان را تعطیل كرده بودند. اما این دوران فرصت خوبی بود كه كسب‌وكارها به اهمیت همسو شدن با پیشرفت‌های فناوری پی ببرند و خیلی سریع خود را برای حضور در شرایط جدید آماده كنند.

توسعه وبگاه كسب‌وكار و استفاده از فناوری‌های روز نه‌تنها برای نجات كسب‌وكارها بسیار حائز اهمیت است بلكه حتی فضای رشد كسب‌وكار و ارائه خدمات بهتر متناسب با نیاز روز مشتریان را فراهم می‌كند.
اضافه شدن خدمات تجارت الكترونیك در كسب‌وكارها، توسعه محصولات با ویژگی‌های جدید و متناسب با خواسته‌های روز بازار، استفاده از ربات‌های گفت‌وگوی آنلاین و تولید نرم‌افزار همراه برای كسب‌وكار از اصلی‌ترین و پرتعدادترین تغییراتی بود كه این روزها كسب‌وكارهای كوچك و متوسط را به جریان پرخروش تحولات فناوری ملحق كرد.

این تغییرات به بسیاری از كسب‌وكارها این امكان را داد كه بتوانند در طول این همه‌گیری همچنان فعال و پویا بمانند. از طرفی ورود به بازار تجارت الكترونیك و خرید و فروش آنلاین با از بین بردن مفهوم فاصله فیزیكی می‌تواند اثر مستقیمی در توسعه كسب‌وكار داشته باشد.

همچنین باید با استفاده از این روش قواعد فاصله‌گذاری اجتماعی را به بهترین شكل رعایت كنند. بنابراین با توجه به اظهارنظرهای محققان درخصوص ادامه‌دار بودن این همه‌گیری و همچنین احتمال به وجود آمدن همه‌گیری‌های دیگر در سال‌های آتی، احتمالا خرید و فروش آنلاین به یكی از بایدهای تداوم كسب‌وكارها در سال‌های آینده تبدیل خواهد شد.

با توسعه فناوری و رونق بیش از پیش فضای مجازی در زندگی روزمره، بسیاری از كسب‌وكارهای بزرگ به ضرورت حفظ امنیت و اطلاعات مشتریان پی برده بودند و بر این اساس قوانین لازم برای نظارت بر اطلاعات مشتریان در فضای مجازی نیز در كشورهای مختلف وضع شده است. اما این روزها با توجه به گسترش چشمگیر كسب‌وكارهای آنلاین، توجه به امنیت اطلاعات مشتریان باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد زیرا نشتی اطلاعات حتی از كسب‌وكارهای كوچك نیز می‌تواند به دردسری بزرگ تبدیل شود.

اکنون که حجم عظیمی از كارها به صورت دوركاری در حال انجام است، میزان حملات سایبری و دزدی اطلاعات افزایش یافته و در صورت نشت اطلاعات ممكن است خسارات جبران‌ناپذیری به كسب‌وكارها وارد شود.

استفاده از نرم‌افزارهای غیرمعتبر و بدون پشتیبان شناخته‌شده برای برقراری ارتباط میان كارمندان می‌تواند از مهم‌ترین معبرهای نشت اطلاعات باشد.

از طرفی توسعه ناگهانی بسترهای كسب‌وكارهای آنلاین نیز می‌تواند احتمال بروز خطر در امنیت اطلاعات را افزایش دهد. ضمن این‌كه میزان حملات سایبری فرامرزی به منظور دستیابی به اطلاعات مختلف برخی كسب‌وكارهای حساس‌تر نیز در این دوران افزایش داشته است. بنابراین اكنون بیش از هر زمان دیگری باید حواستان به این موضوع باشد و حتما از زیرساخت‌های معتبر و امن برای توسعه بخش آنلاین كسب‌وكارتان استفاده كنید.

تعطیلی گسترده و بی‌سابقه‌ای كه بسیاری از كسب‌وكارها در چند ماه گذشته با آن روبه‌رو شدند موجب شد كه بسیاری از كسب‌وكارها برای تداوم بقای خود به فكر كاهش هرچه بیشتر هزینه‎هایشان بیفتند. این كاهش هزینه‌ها در شكل‌های مختلفی از كاهش زمان قراردادها، اضافه‌كردن بند شرایط ویژه و قوانین خاص به توافقنامه‌ها، تغییر قراردادهای نیروی انسانی به شكل منعطف‌تر و موقت و كاهش كلی هزینه‌های جاری پرتكرار خود را نشان می‌دهد.

بنابراین اگر كسب‌وكارتان به ارائه خدمات به دیگر كسب‌وكارها می‌پردازد و اصطلاحا B2B باشد نیز ممكن است مشتریان شما ترجیح دهند، قراردادهای كوچك‌تر و محتاطانه‌تری با شما ببندند تا در صورت شدت گرفتن دوباره این همه‌گیری ویروسی، كمتر دچار آسیب‌های جدی شوند. به نظر می‌رسد حداقل تا مدتی شیوه قرارداد، حجم سفارش‌ و تعداد تقاضا برای كسب‌وكارها تغییرات جدی خواهد داشت. بنابراین باید با برنامه‌ریزی مناسب بتوانید در شرایط جدید هزینه‌های كسب‌وكارتان را مدیریت كنید.

افزایش تمایل به برگزاری جلسات مجازی از آن دست تغییراتی است كه به نظر می‌رسد ماندگار خواهد شد. نمی‌توان جلسات مجازی را برای همیشه جایگزین جلسات حضوری چشم در چشم و دست دادن در هنگام انعقاد قرارداد دانست، اما با توجه به شرایط موجود، لااقل برای چند سال پیش رو بیشتر شاهد برگزاری جلسات كاری به صورت مجازی خواهیم بود. حتی این ارتباط مجازی فقط به جلسات كاری محدود نخواهد شد و بسیاری از كارهای شخصی مانند معاینات پزشكی، برخی امور بانكی و حتی مشاوره‌های زیبایی نیز به این روش روی خواهند آورد. این تحول می‌تواند صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه و زمان طرفین فراهم كند.

گرچه پیش از این همه‌گیری نیز با پیشرفت ارتباطات، استفاده از این فناوری‌ها آغاز شده بود اما با شیوع این ویروس بیشتر كاربردی شد و مورد توجه و استقبال قرار گرفت.البته برای به‌كارگیری چنین فناوری‌هایی در كسب و كار باید حواسمان باشد كه نیاز به تأمین زیرساخت‌ها و ابزارهای مورد نیاز برای این موضوع خواهیم داشت. این زیرساخت‌ها و ابزارها شامل فضا و نرم‌افزار مناسب برای ارتباط صوتی و تصویری، تولید دفترچه‌های راهنما و كارت‌ ویزیت دیجیتال، ویدیوهای آموزشی و به‌روزرسانی و فراهم‌كردن اطلاعات كافی در وبگاه است كه با توجه به دشواری‌های كنونی در ارائه اطلاعات به‌صورت فیزیكی، در جلسات بسیار كاربردی خواهد بود.